Ciasto z nadzieniem z mleka zagęszczonego

— Что это мы все без молока и без молока, так и помереть можно!
Мультфильм «Трое из Простоквашино», 1978

— Cały czas bez mleka i bez mleka, taki i umrzeć można!
Film animowany „Troje z Prostokwaszyno”, ZSSR 1978

Słodkie mleko zagęszczone było jednym z niewielu smakołyków dziecka zza żelaznej kurtyny w warunkach wszechobecnego deficytu lat 80-tych. Pewnie dlatego nawet teraz w poradzieckich krajach darzy się je tak wielkim sentymentem – można je kupić w każdym, nawet niewielkim osiedlowym sklepie i w różnych smakach (np. kawowe), niezmienna pozostaje tylko metalowa puszka, przywołująca wspomnienia o tej pierwszej, z niebieską naklejką i napisem „СГУЩЕННОЕ МОЛОКО”. Smarowano nim bulkę na śniadanie, dodawano do kawy i herbaty, gotowano do przekładania wafli i napełniana ciastek w kształcie orzechów włoskich (chyba najbardziej pożądanych ciastek przez wszystkich moich kolegów i koleżanek z przedszkola)… Dzisiaj mleko zagęszczone też znajduje zastosowanie w wypiekach domowych, jak na przykład w jednym z moich ulubionych ciast.

Ciasto z mlecznym nadzieniem

Składniki
100 g zimnego masła
200 g przesianej mąki
szczypta soli
5 łyżek lodowatej wody
2 jajka
puszka mleka zagęszczonego (400 g)
1 łyżeczka esencji waniliowej
do udekorowania: 2 łyżki wiórków kokosowych oraz łyżka brązowego cukru lub cukier puder do posypania po upieczeniu

Sposób przygotowania
Zimne masło zetrzeć na tarce lub posiekać nożem, wymieszać z przesianą mąką (razem z solą) i rozetrzeć między palcami, aż powstaną drobne grudki.
W powstałej masie zdobić zagłębienie, wlać do niego lodowatą wodę i szybko zagnieść ciasto (struktura powinna być niejednolita).
Gotowe ciasto rozwałkować, przełożyć do foremki i wstawić do lodówki minimum na pół godziny.
Po wyjęciu z lodówki ciasto należy nakłuć widelcem (w kilku miejscach, żeby w trakcie pieczenia nie powstawały pęcherze). Przykryć ciasto papierem do pieczenia i obciążyć fasolą lub grochem.
Piec w piekarniku nagrzanym do 200 stopni przez 15 minut, usunąć obciążenie i piec jeszcze przez 5-10 minut, aż ciasto lekko się podrumieni. Bez podpieczenia ciasto z płynnym nadzieniem nie upiecze się dobrze.
Przygotować nadzienie: jajka wymieszać z mlekiem zagęszczonym i esencją waniliową.*
Przelać nadzienie na ostudzony spód. Posypać wiórkami i brązowym cukrem (w trakcie pieczenia powstanie chrupiąca brązowa skorupka).
Piec w piekarniku nagranym do 160 stopni przez 20 minut. Studzić w foremce.

*miłośnicy ciast cytrynowych mogą zastąpić wanilię sokiem z 2 limetek i udekorować ciasto cukrem pudrem i skórką z limetek.

Smacznego!

Read Full Post »

Ciastka „Kartoszka” (Ziemniak)

Trzeba myśleć. Mnie, na przykład, karmią pomysły.
Ostap Bender, film „Złoty cielec”

Надо мыслить. Меня, например, кормят идеи.
Остап Бендер, фильм «Золотой телёнок»

Ciastka te są wyrazem pomysłowości rosyjskich (kiedyś radzieckich) cukierników, którzy znaleźli sposób na zagospodarowanie okrawków biszkoptów wykorzystywanych do produkcji bardzo popularnych tortów, takich jak na przykład słynny tort „Praski”, i są niezwykle popularne. Kształtem przypominają one ziemniaki, stąd ich nazwa i zdobienie (kakao, pędy z kremu lub listki z marcepana).
Prawdziwa „Kartoszka” powinna być jasna w środku (teraz często sprzedawana jest z dodatkiem kakao, tak łatwiej ukryć „tajemnice” biszkoptu) i mieć konsystencję z wyczuwalnymi grudkami (ten efekt można uzyskać tylko przygotowując biszkopt własnoręcznie), dlatego najłatwiej, a w Polsce to chyba jedyna możliwość, skosztować dobrej „Kartoszki” w domu.
Ciastka są na pewno kaloryczne, ale też bardzo smaczne i lubiane przez dzieci (wtedy należy pominąć alkohol), a na specjalne okazję można je pięknie ozdobić.

Kartoszka

Składniki
biszkopt
3 jajka
1/3 szklanki cukru
1/2 szklanki mąki
1/2 łyżki mąki ziemniaczanej
krem
125 g masła
2,5 łyżki cukru pudru
2 łyżki mleka zagęszczonego
1 łyżeczka rumu
1 łyżeczka brandy
do dekoracji
1 łyżeczka cukru pudru
1 łyżeczka kakao

Sposób przygotowania
Żółtka wymieszać z 2/3 cukru (powinien powstać gładki żółty krem).
Białka ubić na sztywno, dodając resztę cukru.
Ostrożnie połączyć żółtka i białka, dodać przesianą mąkę i wymieszać (ruchem od dołu do góry, od brzegu do środka).
Ciasto wylać na papier do pieczenia i piec w piekarnik nagrzanym do 200ºC przez 15 minut.
Gotowy biszkopt ostudzić i zostawić do przeschnięcia na noc lub dłużej.
Wyschnięty biszkopt zmielić w blenderze (grudki powinny być wyczuwalne). Przesypać do dużej miski.
Miękkie masło ubić z cukrem pudrem na gładką masę. W trakcie ubijana dodać zagęszczone mleko.
Łyżeczkę kremu odłożyć do zdobienia (opcjonalnie), a resztę dodać do miski ze zmielonym biszkoptem.
Dodać rum i brandy (można zastąpić innym alkoholem, np. likierem kawowym).
Wymieszać wszystko na jednolitą masę (najprościej rękoma).
Uformować 8 ciastek o kształcie ziemniaka i obtoczyć w kakao z cukrem pudrem. Odstawić i za jakiś czas obtoczyć jeszcze raz.
Ciastka można ozdobić kremem – patyczkiem zrobić wgłębienia (ilość i rozmieszczenie według upodobań) i wycisnąć do nich krem, aby powstały „pędy”.
Odstawić do lodówki co najmniej na godzinę.

Smacznego!

Read Full Post »

Keks „Stołeczny”

— Uwierz mi, nie w ciastach szczęście…
— Zwariowałeś? A niby w czym?
Film animowany „Braciszek i Karlsson”, 1970

— Поверь мне, не в пирогах счастье…
— Ты что, с ума сошёл? А в чём же ещё?
Мультфильм «Малыш и Карлсон», 1970

Na Białorusi do tej pory działają „bulocznyje” ‑ niewielkie sklepy (często nadal państwowe) sprzedające chleb („czornyj” i „bielyj”), różnego rodzaju ciasteczka, pierniki, sucharki, bułeczki, czasem też torty i ciastka z kremem, najczęściej produkcji najbliższego dużego zakładu, tzw. chlebozawoda. Obecnie mogą się pochwalić dużym wyborem zarówno chlebów jak i słodkich wypieków, lecz w czasach mojego dzieciństwa sklepik z pieczywem nieopodal naszego bloku proponował niewiele – ot chleb żytni i pszenny, tzw. bułeczki szkolne po trzy kopiejki, a na słodko – keksy (babeczki z rodzynkami). Na pewno było tam coś jeszcze, ale właśnie te babeczki pamiętam najlepiej, kruche, posypane cukrem pudrem. Niedawno wśród przepisów z radzieckich GOST-ów (standardów państwowych, drobiazgowo określających także skład artykułów żywnościowych) znalazłam właśnie „Keks Stołeczny”, który można upiec jako duży keks lub małe babeczki. Ciasto bardzo proste i smaczne, nawet bez domieszki nostalgii.

Składniki
175 g masła
175 g cukru (3/4 szklanki)
3 nieduże jajka
szczypta soli
esencja waniliowa
175 g rodzynek (niecała szklanka)
240 g mąki (1,5 szklanki)
pół łyżeczki proszku do pieczenia

Sposób przygotowania
Masło utrzeć z cukrem na puszystą masę, dodając po 1 jajku.
Do utartej masy dodać szczyptę soli, kilka kropli esencji waniliowej, rodzynki. Wymieszać.
Wsypać mąkę przesianą z proszkiem do pieczenia. Mieszać na małych obrotach, aż ciasto stanie się gładkie.
Przełożyć ciasto do prostokątnej keksówki o długości ok. 20 cm. Wyrównać wierch i zrobić po środku głębokie podłużne nacięcie.
Piec przez godzinę-półtorej w średnio nagrzanym piekarniku (w 160-175ºC).
Jeszcze ciepły posypać cukrem pudrem. Ostudzić na kracie.

Smacznego!

Read Full Post »